PRZYGOTOWANIE DO BADANIA LABORATORIUM

PRZYGOTOWANIE DO BADANIA LABORATORIUM

Przygotowanie pacjenta do pobrania krwi

  1. Do badań rutynowych krew pobierana jest
  • po nocnym wypoczynku
  • na czczo ( 8-12 godzin bez posiłku )
  • przy zachowaniu dotychczasowej diety
  • w godzinach porannych (7-10)
  • próbki powinny być pobierane przed wdrożeniem leczenia zaś w terapii monitorowanej należy rozważyć pobranie próbki w fazie maksymalnego stężenia leku po podaniu i/ lub w fazie stabilizacji stężenia przed podaniem następnej dawki
  • w dniu poprzedzającym badanie należy ograniczyć wysiłek fizyczny oraz nie spożywać alkoholu
  • na badania nie powinno się przychodzić w czasie miesiączki
  1. Pobieranie krwi na szczególne badania
    Glukoza na czczo
    Pacjent powinien wykonać badanie na czczo po 8-14 godzinach wstrzymania się od przyjmowania posiłku
    Doustny test obciążenia glukozą (75 g glukozy)
    Aby test był miarodajny konieczne jest spełnienie poniższych warunków:
    Trzy dni przed badaniem pacjent powinien spożywać zwykłą dietę bez specjalnych ograniczeń i powinień zachowywać normalną aktywność fizyczną .Pacjent nie powinien być w trakcie lub po ciężkiej chorobie oraz nie może być w trakcie hospitalizacji .
    Cały szereg leków może powodować oporność na insuline ( np. tiazydy,kortykosterydy, estrogeny ) lub zmniejszyc sekrecje insuliny ( np. fenytoina) co może objawiać się jako wynik fałszywie dodatni.
    Badanie należy wykonać rano ( najlepiej między godziną 7-9) na czczo ( nie jeść 8-14 godzin, lecz nie dłużej niż 16. W tym czasie nie należy spożywać alkoholu). Pacjent do laboratorium przychodzi z zakupioną w aptece glukozą.
    Wykonanie testu
    Należy pobrać krew żylną na czczo , a następnie podać do wypicia w ciągu 3-5 min 75 g glukozy rozpuszczonej w 250- 300 ml wody.
    W trakcie przeprowadzania testu pacjent powinien siedzieć i nie powinien palić papierosów.
    Po 2 godzinach należy ponownie pobrać krew.
    Oznaczenie lipidogramu ( cholesterol całkowity, LDL-cholesterol, HDL- cholesterol, trójglicerydy)
    Pacjent powinien wykonać badanie po 14-16 godzinach wstrzymania się od przyjmowania posiłku. Od 2-3 dni przed badaniem nie pic alkoholu.
    Oznaczanie kortyzolu w surowicy ze względu na rytm dobowy zaleca się pobranie krwi rano (7-10) oraz między 16-20. Przed badaniem należy unikać stresu
    Oznaczanie prolaktyny w surowicy – krew należy pobrać rano ,na czczo po odpoczynku nocnym . przed badaniem należy unikać stresu.
    Oznaczanie aldosteronu we krwi – najlepiej rano (8-9) na czczo . należy napisać w jakiej pozycji była pobierana krew (stojąca lub leżąca)
    Androstendion w surowicy zalecane jest pobranie krwi rano (8-10)
    GH ( hormon wzrostu), FSH(folikulotropina), LH ( luteotropina), Insulina, DHEA (dehydroepiandrostendion) – ze względu na rytm dobowy zalecane pobranie rano.

Przygotowanie pacjenta do pobrania moczu na badanie ogólne

Mocz na badanie ogólne należy pobrać do naczynia jednorazowego użytku

  1. Pobieranie moczu u dorosłych:
  • należy pobrać pierwszy poranny mocz, , przy zachowaniu dotychczasowej diety, przed leczeniem lub po ewentualnym odstawieniu leków mogących wpływać na poziom mierzonego składnika, o ile nie wpływa to na proces leczenia
  • przed pobraniem moczu należy dokładnie umyć wodą i mydłem ręce i okolice ujścia cewki moczowej: u kobiet okolice sromu od przodu w kierunku odbytu, u mężczyzn żołądź po odsunięciu napletka
  • należy pierwszą niewielką porcję moczu oddać do toalety, a następnie (tzw. środkowy strumień) do jednorazowego pojemnika. Końcową porcję moczu oddać do toalety
  • mocz jak najszybciej dostarczyć do laboratorium ( w ciągu 2 godzin)
  1. Pobieranie moczu u noworodków i niemowląt
  • po umyciu okolicy cewki moczowej należy podać dziecku pić (przystawić do piersi lub podać butelkę), pozostawiając dziecko bez pieluszki. Po chwili dziecko zwykle oddaje mocz. Do pierwszych kropli moczu należy przystawić pieluszkę, następnie plastikowy pojemniczek.
  • u noworodków i niemowląt można stosować jałowe woreczki do pobierania moczu (specjalne dla dziewczynek i chłopców). Po umyciu i osuszeniu okolicy cewki moczowej przykleja się woreczek. Najlepiej zrobić to wcześnie rano, aby uzyskać poranną porcję moczu. Woreczek odkleja się, zamyka, w całości umieszcza się w jednorazowym plastikowym pojemniku. Nie należy przelewać moczu z woreczka do pojemnika.
  1. Dobowa zbiórka moczu (DZM)– przeprowadzana jest w okresie 24 godz.
  • pierwszą poranną porcje moczu odrzucamy( np. o godzinie 7.00), każdą następną porcję należy zbierać do jednego, dużego pojemnika umieszczonego w chłodnym i ciemnym miejscu.Mocz oddany następnego dnia rano( 7.00) jest ostatnią zbierana porcją.
    Po wymieszaniu DZM należy zmierzyć objętość i odlać 50 ml, które należy dostarczyć do laboratorium w jednorazowym plastikowym pojemniku.
    Na pojemniku i zleceniu musi być informacja o łącznej objętości zebranego moczu i rodzaju badania
    W razie problemu ze zmierzeniem objetości DZM należy do laboratorium przynieść całą zbiórkę.
  1. Oznaczenie kwasu 5- hydroksyoctowego w DZM
    Przed rozpoczęciem DZM należy odebrać z laboratorium 6 M HCL i wlać do pojemnika do którego będziemy zbierać mocz.
    Przed badaniem przez okres 3-4 dni należy stosowac dietę pozbawioną produktów zawierających jaja, banany, avokado, śliwki, ananasy.
  2. Oznaczenie kwasu wanilinomigdałowego
    Przed rozpoczęciem DZM należy odebrać z laboratorium 6 M HCL i wlać do pojemnika do którego będziemy zbierać mocz.
    Przed badaniem przez okres. 3-4 dni stosować dietę pozbawioną produktów zawierających
    alkohol, kawa (także bezkofeinowa), herbata, czekolada, wanilia, orzechy włoskie, banany, pomarańcze i inne owoce cytrusowe.
  3. Klirens kreatyniny
  • do badania konieczne jest oznaczenie poziomu kreatyniny w moczu i surowicy krwi
  • do laboratorium należy dostarczyć:

1) zlecenie z następującymi informacjami: dane identyfikujące pacjenta, objętość zebranego moczu, czas trwania zbiórki
2) zlecenie na pobranie krwi w celu oznaczenia poziomu kreatyniny
3) próbkę moczu z 12-to lub 24-godzinnej zbiórki moczu, zgodnie ze zleceniem lekarskim

Przygotowanie pacjenta do pobrania nasienia na badanie ogólne

  1. Konieczne jest wcześniejsze uzgodnienie terminu badania;
  2. Pacjent powinien zachować wstrzemięźliwość płciową od 2 do 7 dni przed datą badania;
  3. Materiał należy pobrać metodą masturbacji, po uprzednim dokładnym umyciu narządów płciowych;
  4. Materiał należy oddać do jałowego pojemnika; pojemnik z pobranym materiałem należy dokładnie opisać i jak najszybciej ( do 0,5 godziny) dostarczyć do laboratorium (temp. transportu 20-400C);
  5. Podać dokładną godzinę pobrania.

Przygotowanie pacjenta do pobrania kału do badania

  1. badanie parazytologiczne – pobrać świeży kał, jak na badanie analityczne; jeśli w stolcu widoczne są pasożyty należy oddzielić je od próbki kału, wypłukać wodą i przesłać w oddzielnym pojemniku zwierającym niewielką ilość wody;
  1. badanie analityczne – pobrać kał z miejsc zawierających krew, śluz lub ropę
  • pojemnik przeznaczony na kał należy podpisać imieniem i nazwiskiem,
  • pobrać świeży kał przy pomocy łopatki umieszczonej w pojemniku, w ilości odpowiadającej wielkości orzecha laskowego (z 2-3 różnych miejsc),
  • pojemnik szczelnie zamknąć, zabezpieczyć woreczkiem foliowym,
  • kał należy w możliwie krótkim czasie dostarczyć do laboratorium,
  • w przypadku dłuższego przechowywania powinien znajdować się w lodówce.
  1. badanie w kierunku obecności jaj owsika – wymaz około odbytniczy – metoda przylepca celofanowego
  • do wykonania badania używa się przezroczystego przylepca celofanowego.

Pasek przylepca długości 5-7 cm i szerokości 2 cm przykłada się lepką stroną do fałd odbytu, delikatnie przyciskając do całej szerokości, następnie tą samą stroną przykleja się na szkiełku podstawowym. Wymaz należy wykonać po 2 godz. od zaśnięcia lub rano po przebudzeniu

Pobieranie moczu na posiew z zastosowaniem pojemnika jałowego

  1. Próbkę moczu należy pobrać rano podczas pierwszego opróżniania pęcherza.
  2. Bezpośrednio przed oddaniem moczu należy dokładnie umyć wodą i mydłem krocze i jego okolicę, nie stosować środków bakteriobójczych.
  3. Sprawdzić, czy pojemnik jałowy nie jest naruszony, czy nie był wcześniej odkręcany. Pojemniki, co do których nie mamy pewności, czy są jałowe, nie mogą być użyte do badania.
  4. Odkręcić pojemnik jałowy. Nie dotykać wnętrza pojemnika palcami.
  5. Pierwszą partię moczu oddać do sedesu, a następnie pobrać próbkę moczu ok 5-10 ml do pojemnika,
    po czym resztę moczu oddać do sedesu.
  6. Pojemnik z moczem dokładnie zakręcić zakrętkę.
  7. Podpisać pojemnik imieniem i nazwiskiem pacjenta wraz z datą pobrania materiału i nazwą materiału biologicznego
  8. Pojemnik z moczem przechowywać w temperaturze pokojowej do 24 stopni C i jak najszybciej, nie dłużej, jak w ciągu 2 godzin od chwili pobrania dostarczyć do laboratorium. Gdyby czas przechowywania moczu uległ przedłużeniu, mocz należy wstawić do lodówki (2-8 stopni C) i jak najszybciej dostarczyć do laboratorium

Pobieranie moczu na posiew z zastosowaniem podłoża transportowego

  1. Próbkę moczu należy oddać rano podczas pierwszego opróżniania pęcherza.
  2. Bezpośrednio przed oddaniem moczu należy dokładnie umyć wodą i mydłem krocze i jego okolicę, nie stosować środków bakteriobójczych.
  3. Sprawdzić datę ważności opisaną na pojemniku. Pojemniki przeterminowane oraz takie w których kolorowe podłoże oddzieliło się od plastikowej łopatki nie mogą być użyte do badania.
  4. Odkręcić zakrętkę z podłożem w kształcie lizaka i odłożyć na czyste miejsce w taki sposób, aby podłoże nie miało z niczym kontaktu (najlepiej postawić pionowo na zakrętce). Nie dotykać podłoża palcami.
  5. Pierwszą partię moczu oddać do sedesu, a następnie pobrać próbkę do pojemnika typu URICULT w ilości minimum połowy pojemnika, po czym resztę moczu oddać do sedesu.
  6. Włożyć podłoże do pojemnika z moczem i dokładnie zakręcić zakrętkę. Przekręcając delikatnie pojemnikiem doprowadzić do całkowitego nawilżenia całego podłoża. Po minimum 10 sekundach odkręcić zakrętkę i wylać pozostały mocz, po czym ponownie szczelnie zakręcić pojemnik.
  7. Podpisać pojemnik imieniem i nazwiskiem pacjenta wraz z datą pobrania materiału
  8. Materiał w ciągu 24 godzin dostarczyć do laboratorium

Pobieranie nasienia na posiew

  1. Bezpośrednio przed oddaniem nasienia należy dokładnie umyć wodą i mydłem okolice ujścia cewki moczowej, nie stosować środków bakteriobójczych.
  2. Sprawdzić, czy pojemnik jałowy nie jest naruszony, czy nie był wcześniej odkręcany. Pojemniki, co do których nie mamy pewności, czy są jałowe, nie mogą być użyte do badania.
  3. Przed oddaniem nasienia, najpierw oddać mocz do sedesu w celu wypłukania drobnoustrojów kolonizujących początkowy odcinek cewki moczowej
  4. Odkręcić pojemnik jałowy. Nie dotykać wnętrza pojemnika palcami.
  5. Oddać nasienie drogą masturbacji do jałowego pojemnika i pojemnik dokładnie zakręcić
  6. Podpisać pojemnik imieniem i nazwiskiem pacjenta wraz z datą pobrania materiału i nazwą materiału biologicznego
  7. Materiał dostarczyć jak najszybciej – w ciągu 2 godzin do laboratorium. Do czasu transportu materiał powinien stać w chłodnym miejscu, ale w temperaturze pokojowej

Pobieranie plwociny na posiew

  1. Bezpośrednio przed oddaniem plwociny należy dokładnie umyć zęby lub usunąć sztuczne uzębienie. Jamę ustną przepłukać wodą przegotowaną
  2. Sprawdzić, czy pojemnik jałowy, do którego ma być oddany materiał, nie jest naruszony, czy nie był wcześniej odkręcany. Pojemniki, co do których nie mamy pewności, czy są jałowe, nie mogą być użyte do badania.
  3. Odkręcić pojemnik jałowy. Nie dotykać wnętrza pojemnika palcami.
  4. Plwocina powinna pochodzić z pierwszego rannego pobrania, z głębokiego odksztuszania
  5. Jeśli chory ma trudności z odkrztuszaniem należy zastosować fizykoterapię (oklepywanie) lub środki ułatwiające odkrztuszanie
  6. Oddać plwocinę do pojemnika i zakręcić pojemnik. Podpisać pojemnik imieniem i nazwiskiem pacjenta wraz z datą pobrania materiału i nazwą materiału biologicznego.
  7. Materiał dostarczyć jak najszybciej – w ciągu 2 godzin do laboratorium. Do czasu transportu pojemnik z plwociną powinien stać w chłodnym miejscu, ale w temperaturze pokojowej