 |
ZAKŁAD I ODDZIAŁ KLINICZNY RADIOTERAPII |
INFORMACJE DLA PACJENTA:Radioterapia to metoda leczenia zmian nowotworowych z pomocą wysokoenergetycznego promieniowania jonizującego. Dzieli się ona na teleterapię i brachyterapię. W teleterapii wykorzystywane są akceleratory liniowe, urządzenia wytwarzające wysokoenergetyczne wiązki promieniowania fotonowego i elektronowego, które wnikają w miejsce zmiany nowotworowej, prowadząc do jej zniszczenia. W przypadku brachyterapii źródło promieniowania nie jest na zewnątrz (akcelerator) a wewnątrz pacjenta. Za pomocą specjalnych aplikatorów wprowadza się w jamy ciała pacjenta wysokoaktywne źródło promieniowania o wielkości ok. 4mm (192Ir), które pozostaje w określonych pozycjach i czasie (ok. 15 minut), po czym jest automatycznie usuwane z pacjenta. W obu technikach pacjent nie staje się źródłem promieniowania, co oznacza, że w trakcie i po radioterapii nie jest zagrożeniem dla bliskich.Chcielibyśmy przedstawić Państwu jak wygląda proces leczenia w naszym Zakładzie Radioterapii:I. Kwalifikacja do leczenia. 1. Pacjent powinien zgłosić się do Rejestracji Poradni Radioterapii działającej w Zakładzie Radioterapii (budynek D). Szczegółowe informacje o Poradni przeczytają Państwo tutaj. 2. Pierwsza wizyta Państwa w Poradni Radioterapii jest niezwykle istotna i bardzo prosimy o przyniesienie kserokopii historii choroby (opisy badań diagnostycznych, wypisy szpitalne itp.) oraz kopii płyt wszystkich badań obrazowych tomografii komputerowych, rezonansu magnetycznego, PET itp. Jeżeli byli Państwo wcześniej leczeni radioterapią poza naszym ośrodkiem, należy obowiązkowo poinformować o tym lekarza. 3. W trakcie porady lekarz zbierze informacje o przebiegu choroby Pacjenta, wywiad środowiskowy, poinformuje o dalszym toku leczenia, możliwych objawach niepożądanych i wskazówkach związanych z radioterapią. Szczegółowe informacje przeczytają Państwo tutaj. 4. Zabiegi mogą odbywać się w trybie ambulatoryjnym lub szpitalnym. Tryb ambulatoryjny oznacza, że Pacjent nie musi przebywać w szpitalu i może codziennie sam przyjeżdżać na zabiegi. O trybie leczenia decyduje lekarz w porozumieniu z pacjentem. 5. Większość leczonych pacjentów omawianych jest w gronie lekarzy specjalistów radioterapii, podczas codziennych odpraw całego zespołu. Podejmowane są decyzje o dawce promieniowania jaką otrzyma pacjent w zależności od rodzaju i stopnia zaawansowania choroby. Dawka podawana jest pacjentowi we frakcjach (codzienne zabiegi), w ilości od jednej do 38. Oznacza to, że długość Państwa leczenia może wynieść nawet 7 tygodni. II. Przygotowanie do leczenia. 1. Lekarz prowadzący ustali z pacjentem termin tomografii do planowania leczenia i poinformuje o sposobie przygotowania się do tego badania. Bardzo prosimy o rygorystyczne przestrzeganie tych zaleceń. Tomografia będzie wzorcem dla całego leczenia. Od jej jakości zależy jakość Państwa terapii. 2. W dniu badania pacjent w pierwszej kolejności pojawia się w Rejestracji Zakładu Radioterapii. Sekretarka medyczna odnotuje w systemie zarządzania obecność pacjenta i poinformuje pod jakim pokojem należy czekać na wezwanie. Pacjent nie musi dodatkowo informować obsługi tomografu o swojej obecności. 3. W zależności od napromienianej lokalizacji, technicy tomografu dobiorą unieruchomienia dla pacjenta. Szczegółowe informacje przeczytają Państwo w ulotce. Unieruchomienia mają na celu odtwarzalność Państwa ułożenia na stole terapeutycznym przez cały proces leczenia. Proszę pamiętać, że w tej pozycji będą Państwo układani codziennie i powinni pozostawać w niej bez ruchu przez ok. 15 minut. Z tego powodu pozycja nie może być dla Państwa wymuszona. Proszę informować techników jeśli czują Państwo dyskomfort przy proponowanym ułożeniu. 4. Tomografia komputerowa może być wykonana z podaniem kontrastu, na polecenie lekarza. Będą Państwo poproszeni o podpisanie zgody na podanie kontrastu. W przypadku jakichkolwiek uczuleń na kontrast lub leki należy poinformować techników na tomografie. Podczas dożylnego podawania kontrastu będzie Państwu towarzyszył lekarz Zakładu Radioterapii. 5. Samo badanie tomograficzne trwa około 2 minut. Po badaniu w niektórych lokalizacjach niezbędne jest wykonanie tatuaży na Państwa ciele. Wykonuje je Pielęgniarka w postaci kilku małych kropek (wielkości małych pieprzyków), oznaczające punkt referencyjny w Państwa ciele, niezbędny do dalszego procesu planowania leczenia. Również w tym przypadku będą Państwo poproszeni o podpisanie zgody na wykonanie tatuaży. 6. Po wykonaniu badania, tomografia Pacjenta trafia do komputerowego sytemu planowania leczenia w Pracowni Fizyki Medycznej. Pacjent nie otrzymuje opisu badania, służy ono wyłączenie zaplanowaniu procesu leczenia indywidualnie dla każdego Pacjenta. 7. Po wprowadzeniu tomografii do systemu, lekarz prowadzący określa obszar, który ma zostać napromieniony. Konturuje na skanach tomografii obszary planowane do terapii (nowotwór) oraz zdrowe ograny w ich otoczeniu. Na tym etapie szczególnie pomocne są badania diagnostyczne jakie wykonano Państwu wcześniej. Nowoczesne systemy planowania jakie posiadamy, umożliwiają lekarzowi fuzję badań diagnostycznych z tomografią do planowania, co pozwala bardzo precyzyjnie określić, gdzie znajduje lub znajdował się guz nowotworowy. Dlatego tak ważne są dla nas płyty z badaniami, o które prosimy przy pierwszej wizycie w Poradni. Lekarz określa również dawki promieniowania jakie należy podać w celu zniszczenia nowotworu, oraz dawki jakich nie mogą przekraczać narządy zdrowe w bliskim otoczeniu. 8. Kolejnym krokiem jest wykonanie indywidualnego planu leczenia. Zajmują się tym fizycy medyczni pracujący w Pracowni Fizyki Medycznej. Z pomocą trójwymiarowych systemów planowania leczenia dobierają ustawienia aparatu generującego promieniowanie, mając na uwadze podanie dawki promieniowania na obszar guza, jednocześnie nie powodując dysfunkcji zdrowych organów. Obliczany jest trójwymiarowy rozkład promieniowania w ciele pacjenta. W tym skomplikowanym procesie stosujemy techniki napromieniania oparte na światowych standardach i najnowszych badaniach w radioterapii. Dysponując nowoczesnym sprzętem, zespołem specjalistów, zapewniamy Państwu bezpieczną i precyzyjną terapię. |
Lekarz kierujący Oddziałem Klinicznym Radioterapii
Lekarz Kierujący Zakładem Radioterapii, Poradnią Radioterapii |
|
|
9. Wykonany plan leczenia lub różne wersje planu, fizyk medyczny analizuje z lekarzem prowadzącym pacjenta. Ostateczną decyzję o akceptacji planu i rozpoczęciu leczenia podejmuje prowadzący lekarz specjalista radioterapii onkologicznej. 10. Po akceptacji, plan przygotowywany jest przez fizyków medycznych do realizacji. Wprowadzany jest w system zarządzania terapią. System ten zapewnia, że codziennie, przez cały proces leczenia, pacjent będzie otrzymywał takie same frakcje dawki całkowitej. Tworzone są pola terapeutyczne, pola weryfikacyjne ułożenia, plan jest weryfikowany poprzez przeliczenie w drugim III. Leczenie 1. Pacjent pojawia się w Zakładzie Radioterapii w dniu rozpoczęcia leczenia, który określił lekarz prowadzący i zgłasza się do Rejestracji Zakładu Radioterapii. 2. Sekretarka medyczna odnotowuje w systemie zarządzenia pojawienie się Pacjenta i prosi o oczekiwanie przed Akceleratorem na wezwanie. 3. Technicy na aparacie oraz lekarz prowadzący dzięki systemowi zarządzania widzą obecność pacjenta, co powoduje, że nie trzeba dodatkowo zgłaszać swojego przybycia. 4. Przy pierwszym napromienianiu pacjentowi towarzyszy lekarz prowadzący. Pacjent poproszony przez techników do sterowni akceleratora, przygotowuje się w przebieralni w taki sam sposób jak przed tomografią komputerową do planowania. 5. Pacjent jest układany przez techników na akceleratorze zgodnie z informacją o ułożeniu z tomografii komputerowej. 6. Technicy wykonują przesuw stołu z Pacjentem z punktu referencyjnego określanego przez tatuaże lub inne znaczniki zewnętrzne zgodny z planem leczenia. 7. Po ułożeniu Pacjent pozostawiany jest sam w bunkrze akceleratora. Dla bezpieczeństwa przez cały proces leczenia jest obserwowany przez techników w sterowni przy pomocy systemu kamer. 8. Wokół Pacjenta aparat będzie wykonywał zaplanowane ruchy ramienia głównego i paneli obrazujących pozycję pacjenta. 9. Aparat sterowany przez techników ze sterowni wykona obrazowanie weryfikujące ułożenie pacjenta na stole. Mogą to być zarówno zdjęcia 2D jak i tomografia za pomocą specjalnego systemu obrazowania powiązanego z aparatem i opartego na lampie rentgenowskiej. Wykonana tomografia lub zdjęcia, porównywane są z referencyjnymi obrazami z tomografii wykonanej do planowania leczenia przez techników wspólnie z lekarzem prowadzącym. 10. Po ustaleniu korekcji ułożenia technicy automatycznie przesuwają stół z pacjentem i realizują zaplanowany układ wiązek promieniowania. Pierwsza sesja najczęściej zajmuje najwięcej czasu. Kolejne z reguły trwają połowę krócej. 11. Następnego dnia pacjent rejestruje się w Rejestracji i jest napromieniany w ten sam sposób jak dzień wcześniej. 12. Napromienianie odbywa się codziennie od poniedziałku do piątku. Dla pacjentów, którzy rozpoczęli napromienianie w środku tygodnia najczęściej planowana jest dodatkowa sesja w sobotę, o czym decyduje lekarz prowadzący. 13. W trakcie leczenia wykonywana jest również dozymetria in-vivo. Jest to kolejna procedura zapewniająca kontrolę jakości leczenia. Fizyk medyczny przykleja na skórę pacjenta mały detektor i mierzy dawkę promieniowania, porównując pomiar z wartością z planu leczenia. Kontrolą jakości ułożenia Pacjentów w naszym Zakładzie dodatkowo zajmuje się zespół IGRT (Image Guided Raddiotherapy), składający się z fizyków i techników. Ich zadaniem jest dodatkowa weryfikacja ułożenia pacjenta, wsparcie techników na aparatach, wprowadzanie protokołów ułożenia i weryfikacji obrazowych. Kontroli jakości poddawane są również same akceleratory. Fizycy medyczni zajmujący się dozymetrią promieniowania jonizującego, wykonują szereg testów na aparatach z celu zapewnienia wysokiej precyzji planowanej terapii. Z uwagi na skomplikowaną budowę i liczne systemy zabezpieczeń posiadamy umowy serwisowe z autoryzowanymi przedstawicielami serwisowymi producentów sprzętu. Dodatkowo nasze akceleratory przechodzą szczegółowe przeglądy co 3 miesiące, po których parametry promieniowania są dokładnie sprawdzane przez fizyków medycznych. W przypadku gdy stan zdrowia Pacjenta nie wymaga hospitalizacji, może on jeśli istnieje taka potrzeba korzystać w czasie leczenia z zapewnionej przez szpital bazy hotelowej. W trakcie leczenia chory zobowiązany jest zgłosić się do lekarza prowadzącego jeden raz w tygodniu w wyznaczonym dniu. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości lub pytań Pacjent powinien skontaktować się ze swoim lekarzem prowadzącym. Opisana powyżej ścieżka leczenia jest standardową procedurą. Należy podkreślić, że w naszym Zakładzie realizujemy wiele wysokospecjalistycznych procedur, które mają własne protokoły postępowania, mogące różnić się w szczegółach od przedstawionej powyżej. O wszystkim będą Państwo informowani przez swojego lekarza prowadzącego. |