Mimo że sierpień (miesiąc świadomości raka płuca) właśnie się kończy, cały czas zapobiegajmy, obserwujmy i konsultujmy wszelkie objawy raka płuca!

Pamiętajmy: Rak płuca to najczęstszy nowotwór złośliwy u człowieka! Każdego roku diagnozuje się ponad 22 000 nowych zachorowań na nowotwory złośliwe płuca. Według klasyfikacji WHO nabłonkowe nowotwory płuca dzieli się na dwie grupy: niedrobnokomórkowe i drobnokomórkowe.
Najważniejszym czynnikiem ryzyka rozwoju tego nowotworu jest narażenie na dym tytoniowy – aż 95 proc. chorych to byli lub obecni palacze tytoniu. Najskuteczniejszą metodą walki jest profilaktyka polegająca, przede wszystkim, na rezygnacji z palenia papierosów. Jako onkologiczna Placówka medyczna, która przystąpiła do akcji „Szpital bez papierosa”, przyłączamy się do apelu o zerwanie z „palącym” nałogiem!

NAJCZĘSTSZE OBJAWY RAKA PŁUCA:

• Kaszel jest najczęstszym objawem raka płuca (45-75% chorych), z czego u 1/3 pacjentów przebiega z odkrztuszaniem wydzieliny. Występuje częściej i wcześniej w guzach położonych centralnie w drzewie oskrzelowym (rak płaskonabłonkowy i drobnokomórkowy), natomiast rzadziej i później w guzach położonych obwodowo (rak gruczołowy i wielokomórkowy).
• Długotrwały kaszel (trwający dłużej niż 2-3 tygodnie) lub zmiana charakteru dotychczas występującego kaszlu są potencjalnymi objawami raka płuca, o których powinno poinformować się lekarza.
• Duszności i świszczący oddech – duszność jest drugim pod względem częstości występowania objawem raka płuca (30-50% chorych). Pojawia się ona u palaczy jako skutek przewlekłego zapalenia oskrzeli oraz rozedmy. Jeżeli duszność wyraźnie się nasila, należy o tym fakcie poinformować lekarza. Duszność może mieć wiele przyczyn. Niekiedy rozrastający się guz blokuje całkowicie lub częściowo światło jednego z głównych oskrzeli, co może prowadzić do niedodmy i powstania zakażenia w części płuc. Takie symptomy mogące sugerować chorobę nowotworową wymagają pilnej konsultacji u lekarza pierwszego kontaktu, pulmonologa lub specjalisty onkologa.
• Świszczący dźwięk jako objaw choroby – rak płuca, który jest związany z nabłonkiem wyściełającym, może sprzyjać gromadzeniu się płynu w przestrzeni jamy opłucnej. Nosi to nazwę wysięku opłucnowego. Jeżeli gromadzi się duża objętość tego płynu, to dochodzi do ucisku na płuco, co powoduje duszność. Nowotwór płuca może powodować zwężenie jednego z głównych oskrzeli lub tchawicy, czego skutkiem jest powstanie szczególnego typu świszczącego dźwięku, zwykle podczas wydychania powietrza, noszącego nazwę stridor. Jest to poważny objaw raka płuca wymagający szybkiej konsultacji u lekarza.
• Odkrztuszanie wydzieliny z krwią i chrypka to groźne objawy, które mogą sugerować raka płuca. Odkrztuszanie krwi lub plwociny zawierającej krew stanowią niepokojące symptomy i potencjalne objawy raka płuc, który muszą zostać pilnie skonsultowane z lekarzem. Terminem medycznym określającym to zjawisko jest krwioplucie. Przyczyn odkrztuszania wydzieliny z zawartością krwi jest wiele np. infekcja w obrębie klatki piersiowej, jednak u 19-29% chorych na raka płuca stanowi ona objaw ich choroby nowotworowej.
• Chrypka występuje w dużej części populacji, a zwłaszcza u osób często zapadających na przeziębienia lub infekcje toczące się w obrębie klatki piersiowej. W przypadku palaczy, chrypka która nie ustępuje po okresie 2-3 tygodni, powinna zostać zdiagnozowana przez lekarza rodzinnego.
• Uczucie zmęczenia i utrata wagi – rak płuca to bardzo podstępna choroba, która może rozwijać się w organizmie chorego latami, a równocześnie nie dawać żadnych specyficznych symptomów.
• Znacząca utrata masy ciała wynosząca około 6 kilogramów występuje u ponad połowy pacjentów cierpiących z powodu raka płuca i jest częstym symptomem choroby nowotworowej płuc.
• Uczucie zmęczenia lub znużenia to potencjalne symptomu nowotworu płuca, które występują jednak dość często w kontekście innych chorób i mogą być spowodowane wieloma przyczynami. Pojawienie się tych symptomów z niewyjaśnionych przyczyn u osoby palącej lub eks-palacza powinno być potraktowane poważnie. Zalecane jest pilne wykonanie RTG klatki piersiowej.
• Ból w klatce piersiowej i barkach – potencjalne objawy raka płuc to także silny ból w klatce piersiowej, który – jak szacują eksperci – występuje u 25-50% chorych. Jest on zazwyczaj skutkiem naciekania przez raka płuc ściany klatki piersiowej, żeber lub kręgosłupa. Niekiedy rak płuca rozwija się w szczytach tego organu (guz Pancoasta), powodując powstanie dolegliwości bólowych zlokalizowanych w okolicy barku.
• Jeżeli do rozwoju guza Pancoasta dochodzi w szczycie jednego płuca, u chorych dochodzi często do specyficznych objawów, obejmujących opadanie powieki, zwężenie źrenicy i zanik potliwości po jednej stronie twarzy. Wiąże się to z wynikiem działania guza nowotworowego, który powoduje uszkodzenie nerwy przebiegającego w rejonie szyi i unerwiającego obszar twarzy.
• Zespół żyły głównej górnej – żyła główna górna położona jest w prawym górnym śródpiersi w bezpośrednim sąsiedztwie oskrzela głównego prawego i licznych węzłów chłonnych śródpiersia odprowadzających chłonkę z całej prawej i części lewej połowy klatki piersiowej. Ze względu na wiotkość ściany, niskie ciśnienie wewnątrznaczyniowe i swoją lokalizację podatna jest na ucisk i zamknięcie jej światła. W około 85-95% przypadków bezpośrednią przyczyną zespołu żyły głównej górnej jest nowotwór w klatce piersiowej. Klasycznymi objawami raka płuca w kontekście zespołu żyły głównej górnej są obrzęk twarzy i szyi, duszność, kaszel, zaczerwienienie skóry twarzy. Ponadto chorzy skarżą się na trudności w przełykaniu, chrypkę, zawroty i bóle głowy, bóle w klatce piersiowej.

Niekiedy u pacjentów chorych na raka płuca nie pojawiają się żadne objawy związane z obecnością nowotworu w płucach, występują natomiast objawy wywołane przerzutami. Rak płuc daje przerzuty zazwyczaj do węzłów chłonnych, kości, wątroby i mózgu. W takim przypadku mogą one powodować odpowiednio: powiększenie węzłów chłonnych, ból i złamania kości, żółtaczkę, napady padaczkowe.

Wszelkie niepokojące symptomy i potencjalne objawy raka płuca, które utrzymują się przez dłuższy czas i mają charakter nawracający, powinny być wskazaniem do konsultacji z lekarzem i do wykonania badań diagnostycznych!!!